Jak wygląda procedura patentowania w Polsce, Europie i na świecie?

Słownikowa definicja słowa patent informuje nas, że jest to dokument, którego zadaniem jest zagwarantowanie wynalazcy wyłącznych zysków z jego wynalazku. Można go również opisać jako skuteczne narzędzie ochronny własności gospodarczej. Osoba albo firma, która zdecyduje się na opatentowanie wymyślonego przez siebie rozwiązania technicznego, zyskuje ograniczone w czasie prawa do wyłącznego korzystania z tego wynalazku oraz czerpania z niego zysków na terenie tego państwa, które udzieliło mu patentu. Jest to więc doskonały sposób na zagwarantowanie sobie przewagi nad konkurencją. W dzisiejszym wpisie przyjrzymy się dokładniej temu, jak wyglądają procedury patentowania w Polsce, Europie i na świecie – zapraszamy do lektury!

Jakie korzyści wynikają z posiadania patentu?

Dzięki uzyskaniu patentu na konkretny wynalazek mamy pewność, że żadna inna firma nie będzie mogła go produkować, sprzedawać, importować ani czerpać z niego zysków finansowych bez naszej zgody. To pozwala nam spać spokojnie, gdyż nikt poza nami nie będzie mógł zarabiać ani czerpać innych korzyści z wymyślonego przez nas innowacyjnego wynalazku. Ma to szczególne znaczenie, jeżeli przedmiot patentu jest rozwiązaniem nowatorskim i oryginalnym. W takim wypadku nieobjęcie go należytą ochroną może skutkować nieczystymi zagrywkami konkurencyjnych firm z naszej branży, które będą chciały wykorzystać go do swoich celów i zacząć na nim zarabiać.

Czy patent działa wszędzie i zawsze?

Rozwiązania i wynalazki, które zostały objęte patentem, są chronione przed kopiowaniem i naśladowaniem przez innych ludzi bądź firmy. Tylko osoba (lub przedsiębiorstwo), które wymyśliło dany przedmiot, może na nim legalnie zarabiać. Jednak patent ma swoje ograniczenia. Przede wszystkim jest ograniczony terytorialnie, a to znaczy, że jego zasięg może być okrojony do Polski, krajów europejskich albo wybranej części świata. Jego zasięg jest określany przez podmiot ubiegający się o taką ochronę. Najczęściej patenty ograniczające się tylko do jednego państwa okazują się niewystarczające.

Patent nie trwa wiecznie, a więc raz opatentowany wynalazek nie jest chroniony na zawsze. Jego maksymalna długość to 20 lat, ale przez ten czas musimy go co roku przedłużać. Kolejnym ograniczeniem jest sam przedmiot, który chcemy opatentować. Ochroną przed naśladownictwem będzie objęty tylko konkretny wynalazek, a nie ogólny pomysł na niego. Nie może być to zatem odkrycie naukowe, ale rozwiązanie techniczne, które zostało opracowane na jego podstawie.

Jak przebiega procedura patentowa w Polsce?

Aby wynalazek mógł zostać objęty patentem, podmiot ubiegający się o taką ochronę musi najpierw zgłosić chęć uzyskania patentu na terenie swojego kraju. Nawet jeżeli chcemy, żeby nasze innowacyjne rozwiązanie było chronione na większym obszarze (np. w innych krajach europejskich), musimy najpierw uzyskać patent w polskim Urzędzie Patentowym. Procedura patentowa zawsze rozpoczyna się w kraju, w którym wymyślono ów wynalazek.

Musimy więc złożyć w Urzędzie Patentowym RP stosowne dokumenty: podanie o udzielenie patentu, odpis wynalazku ujawniającego jego istotę, zastrzeżenia patentowe, skrót opisu, a jeśli zachodzi taka konieczność również jego rysunki. W tym momencie Urząd Patentowy zaczyna dokładnie badać zgłoszony wynalazek, sprawdzając, czy jest on innowacyjny, jakie są jego możliwości przemysłowego zastosowania oraz jego poziom wynalazczości. Po około 18 miesiącach (czasem już po 12 miesiącach) wynalazek zostaje opublikowany w Biuletynie Urzędu Patentowego, gdzie widnieje informacja o dokonanym zgłoszeniu patentowym. W ten sposób osoby postronne mogą zapoznać się z nim i w razie czego zgłaszać swoje zastrzeżenia i uwagi. Jeżeli nie ma żadnych przeszkód, Urząd Patentowy wydaje decyzję o udzieleniu patentu.

Jak uzyskać ochronę patentową poza granicami Polski?

Chcąc rozszerzyć terytorium, na którym ów wynalazek będzie objęty ochroną patentową, musimy ubiegać się o jego ochronę za granicą. Zgłaszający ma na to 12 miesięcy od daty złożenia zgłoszenia w polskim Urzędzie Patentowym. Decydując się na ochronę patentową za granicą, możemy wykorzystać jedną z trzech dostępnych procedur:

1. Zgłosić wynalazek w innych państwach i rozpocząć postępowanie zgodne z ich wewnętrznymi procedurami patentowymi.
Rozwiązanie to jest dobre dla podmiotów, które chcą uzyskać ochronę tylko w kilku wybranych państwach.

2. Zgłosić wynalazek w Europejskim Urzędzie Patentowym.
Dzięki czemu możemy uzyskać ochronę we wszystkich państwach, które są stronami Konwencji o patencie europejskim.

3. Dokonać międzynarodowego zgłoszenia PCT.
Takie rozwiązanie jest polecane tym podmiotom, które chcą uzyskać ochronę patentową w wielu wybranych przez siebie państwach. Dzięki zastosowaniu takiej procedury można ograniczyć koszty, gdyż całkowite opłaty są w tym wypadku niższe niż suma kosztów procedur w poszczególnych krajach.